Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to forma współpracy samorządów współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich.
Przy pomocy tego instrumentu, partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie mogą realizować wspólne cele i wskazują przedsięwzięcia, łączące działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Taka formuła umożliwia wyjście poza sztywne granice administracyjne samorządów, co ma się przełożyć na większe oddziaływanie realizowanych wspólnie przedsięwzięć.
Na podstawie Porozumienia międzygminnego z dnia 12 lipca 2023 r. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego tworzy 20 jednostek: Gmina Miejska Bolesławiec, Gmina Miejska Lubań, Gmina Miejska Zgorzelec, Miasto i Gmina Bogatynia, Gmina Bolesławiec, Gmina Gromadka, Gmina Lubań, Miasto i Gmina Nowogrodziec, Gmina Osiecznica, Miasto i Gmina Pieńsk, Gmina Platerówka, Gmina Siekierczyn, Gmina Sulików, Gmina Warta Bolesławiecka, Gmina i Miasto Węgliniec, Gmina Miejska Zawidów, Gmina Zgorzelec, Powiat Bolesławiecki, Powiat Lubański, Powiat Zgorzelecki.
Liderem Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego jest Gmina Miejska Bolesławiec. Samorządy przygotowały ok. 100 projektów, które są w trakcie uzgodnień do ostatecznej formy strategii. Warto przypomnieć, że jednym z warunków realizacji ZIT w latach 2021-2027 jest opracowanie Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, która zawiera propozycje działań możliwych do realizacji w ramach instrumentu finansowego Unii Europejskiej pod nazwą Zintegrowane Inwestycje Terytorialne.
29 stycznia 2024 roku w sali konferencyjnej Bolesławieckiego Ośrodka Kultury – Międzynarodowego Centrum Ceramiki nastąpiło podpisanie Porozumienia terytorialnego w sprawie określenia zasad realizacji projektów strategicznych w ramach instrumentu terytorialnego Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego. Porozumienie podpisali marszałek województwa Cezary Przybylski i prezydent Bolesławca Piotr Roman. Porozumienie parafowane zostało przez szefów gmin i powiatów wchodzących w skład Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego. Porozumienie podpisał także Powiat Zgorzelecki, który reprezentowali Starosta Zgorzelecki Artur Bieliński, Wicestarosta Mirosław Fiedorowicz.
Przedmiotem Porozumienia jest określenie zasad, trybu i warunków realizacji Instrumentu Terytorialnego: Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego, w tym realizacji projektów strategicznych w ramach Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska 2021-2027, zgodnych ze Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2030 oraz Strategią ZIT. Wysokość środków przeznaczonych na finansowanie ZIT Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego w ramach FEDS 2021-2027 wynosi: 31 961 700 EUR, w tym środki EFRR 23 704 624 EUR, EFS+ 8 257 076 EUR.
Do najważniejszych celów ZIT należy:
- promowanie partnerskiego modelu współpracy różnych jednostek administracyjnych na miejskich obszarach funkcjonalnych;
- zwiększenie efektywności podejmowanych interwencji poprzez realizację zintegrowanych projektów odpowiadających w sposób kompleksowy na potrzeby i problemy miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie;
- zwiększenie wpływu miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie na kształt i sposób realizacji działań wspieranych na ich obszarze w ramach polityki spójności.
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne to instrument pozwalający na realizację strategii terytorialnych w sposób zintegrowany. Działania podejmowane w ramach ZIT są ukierunkowane na zrównoważony rozwój miast i ich obszarów funkcjonalnych oraz rozwiązywanie wspólnych problemów społecznych, gospodarczych, infrastrukturalnych.
Obszary wsparcia dotyczą: opieki społecznej, edukacji, zwiększenia efektywności energetycznej budynków publicznych, bioróżnorodności, mobilności miejskiej, rozwoju terytorialnego – turystyka, kultura, przestrzeń publiczna.