Od 2010 roku istnieje umowa partnerska pomiędzy powiatami Görlitz i Zgorzelec, która w niedalekiej przyszłości ma być zaktualizowana. W ciągu ostatnich 11 lat zrealizowano wiele projektów transgranicznych na podstawie umowy partnerskiej.
Początkiem naszej obecnej inicjatywy na rzecz skoordynowanego rozwoju ładu przestrzennego w niemiecko-polsko-czeskim obszarze powiązań był mały projekt „ONE (Odra-Nysa-Łaba) – Konwent – Trzy kraje – jedna przyszłość”, który mógł być tylko częściowo zrealizowany w 2020 roku ze względu na ograniczenia wynikające z korony.
Równolegle do częściowej realizacji Konwentu ONE został złożony wniosek modelowego projektu ładu przestrzennego w ramach federlanego programu MORO i projekt ten jest realizowany od maja 2021 r.
Podczas konferencji we Frankfurcie nad Odrą z okazji 30. rocznicy podpisania traktatu między RFN a RP o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy narodził się pomysł regularnej wymiany doświadczeń z innymi modelowymi projektami ładu przestrzennego.
Aby móc lepiej koordynować działania w polsko-niemieckim obszarze powiązań, partnerzy projektu podjęli ten pomysł i zorganizowali w dniach 30.06.-01.07.2022 r. dwudniową wymianę doświadczeń.
Średnio- i długookresową wizją jest zainicjowanie stałej wymiany obszaru powiązań pomiędzy Bałtykiem, Odrą i Nysą, z wykorzystaniem różnorodnych doświadczeń trójstronnej współpracy w m.in. euroregionalnych grupach roboczych w Euroregionie. Platforma ma na celu regularną wymianę, aby dzięki lepszej koordynacji i tworzeniu sieci kontaktów w większym stopniu były uwzględniane specyficzne potrzeby tego obszaru przy podejmowaniu decyzji politycznych na szczeblu krajowym i europejskim.
Zwłaszcza pierwsze miesiące pandemii Covid-19 pokazały nam, że ponad 5 milionów ludzi żyjących na pograniczu polsko-niemieckim zostało skonfrontowanych z nieoczekiwanym zamknięciami granic i ograniczeniami, nie mając nawet głosu jako region przygraniczny.
W ramach projektu nawiązane zostały nowe kontakty i relacje oraz doszło do intensywnej wymiany na temat aktualnych przedsięwzięć i wyzwań w niemiecko-polskim obszarze powiązań. Podczas zwiedzania miasta z przewodnikiem, ze szczególnym uwzględnieniem Via Regi biegnącej przez Görlitz oraz przejazdu Żytawską Kolejką Wąskotorową zakończonego wędrówką do zamku Oybin, nie zabrakło okazji do nieformalnych rozmów i poznawania naszego powiatu.
Pan Brodzik z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego spontanicznie zaprosił do Geoparku Łuku Mużakowski w celu wymiany doświadczeń jesienią tego roku.
Dwa aktualne modelowe projekty ładu przestrzennego w polsko-niemieckim obszarze powiązań, które chciałyby zacieśnić swoją sieć wzajemnych powiązań, zaprezentowano uczestnikom w drugim dniu, natomiast pierwszy dzień wymiany doświadczeń odbywał się głównie w formie warsztatów i oferował przestrzeń do intensywnej pracy merytorycznej nad modelami współpracy. Skupiono się na pracy Centrum Kooperacji Frankfurt nad Odrą- Słubice, wyzwaniach przy zakładaniu EUWT oraz alternatywnych modelach współpracy.
Za przykład dla naszego regionu trzech krajów mogą służyć nowe innowacyjne formy partycypacji obywateli (np. także poprzez specjalne imprezy obywatelskie połączone z grillem nad brzegami Odry i rozwiązania aplikacyjnymi) w transgranicznym rozwoju ładu przestrzennego.
Z dużą aprobatą wśród uczestników wydarzenia spotkała się również propozycja memorandum w sprawie pogłębienia współpracy w regionie przygranicznym trzech krajów i rozszerzonym niemiecko-polsko-czeskim obszarze powiązań ONE (Odra-Nysa-Łaba).
